Empathic Communication มากกว่าเข้าใจคือเข้าไปถึงใจ
ถ้าคนในทีมสามารถสื่อสารด้วยความเข้าอกเข้าใจกันได้ดี จะส่งผลให้สามารถสร้างความไว้วางใจและความผูกพัน การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ช่วยลดความขัดแย้งในความสัมพันธ์ สนับสนุนการสร้างทีมที่มีประสิทธิภาพและวัฒนธรรมที่แข็งแกร่งในองค์กร
แม้ว่าการสื่อสารด้วยความเข้าอกเข้าใจ จะเป็นทักษะที่สำคัญ แต่บ่อยครั้งที่เราสื่อสารโดยขาด ความเข้าอกเข้าใจ โดยไม่รู้ตัว ตัวอย่างสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้น เช่น
- ความเร่งรีบหรือความเครียด เมื่อเราต้องทำงานภายใต้แรงกดดัน และอาจเผลอตัดบทสนทนาและไม่ใส่ใจกับความรู้สึกของผู้อื่น
- การด่วนตีความจากมุมมองของตัวเองและไม่พยายามเข้าใจมุมมองของอีกฝ่าย
- การโฟกัสที่เป้าหมายมากเกินไป เช่น การพยายามผลักดันให้งานสำเร็จจนลืมคำนึงถึงความรู้สึกหรือแรงจูงใจของผู้ที่เกี่ยวข้อง
- การใช้คำพูดที่ตัดสิน เช่น การวิจารณ์หรือการตั้งคำถามที่ทำให้คู่สนทนารู้สึกถูกโจมตี
ซึ่งถ้าเราขาดการตระหนักรู้ และปล่อยให้การสื่อสารขาดความเข้าอกเข้าใจอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้เกิดความรู้สึกไม่ปลอดภัยในทีมเกิดขึ้นโดยไม่ตั้งใจ และแน่นอนว่าจะส่งผลเสียอีกมากมายตามมา ไม่ว่าจะเป็นด้านความสัมพันธ์ ผลลัพธ์ในงาน หรือประสิทธิภาพของทีม
เราสามารถเริ่มจากการตระหนักรู้ และฝึกการสื่อสารความเข้าอกเข้าใจ (empathic Communication) ด้วย 3 ขั้นตอนดังนี้
1. Pay Attention (ตั้งใจฟัง)
ตั้งใจฟังเนื้อหาอย่างแท้จริง ไม่ขัดจังหวะหรือเตรียมโต้ตอบ
ใช้การแสดงออกทางกาย เช่น การสบตา การพยักหน้า หรือการแสดงความสนใจผ่านท่าทาง
2. Observe (การสังเกต)
สังเกตน้ำเสียง ท่าทาง และอารมณ์ที่ผู้พูดแสดงออก
ใส่ใจในสิ่งที่ไม่ได้พูดออกมา เช่น ความเงียบ การถอนหายใจ หรือสีหน้าที่เปลี่ยนไป
3. Empathize (การเข้าอกเข้าใจ)
แสดงความเข้าใจด้วยการสะท้อนผ่านคำพูด เช่น ฉันเข้าใจว่าคุณรู้สึกอย่างไร หรือ ฉันเห็นว่าสิ่งนี้สำคัญสำหรับคุณ
ตั้งคำถามเพื่อขยายความ เช่น คุณช่วยเล่าเพิ่มเติมได้ไหม? หรือ สิ่งนี้ส่งผลต่อคุณอย่างไร?
หลีกเลี่ยงการตัดสิน ไม่ว่าเราจะเห็นด้วยกับอีกฝ่ายหรือไม่
เพิ่มความเข้าใจในการสื่อสารที่มีแค่ I กับ You เปลี่ยนเป็น We เช่น จาก I กับ You
ฉันไม่คิดว่าเรื่องนี้จะเป็นปัญหา
คุณควรฟังฉันให้ดีกว่านี้
เป็น We หรือการสร้างความรู้สึกของความร่วมมือ เช่น
เรามาช่วยกันหาวิธีแก้ปัญหานี้ดีกว่า
มีอะไรที่เราจะปรับเปลี่ยนเพื่อแก้ปัญหานี้ได้บ้าง
เมื่อใช้คำว่า We เราสร้างความรู้สึกว่าเป็นทีมเดียวกัน ซึ่งช่วยลดความขัดแย้งและเพิ่มโอกาสในการหาทางออกที่สร้างสรรค์
การผสมผสาน Pay Attention Observe และ Empathize จะทำให้การสื่อสารเต็มไปด้วยความเข้าใจและเป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่แข็งแกร่งขึ้น
Empathic Communication ไม่ใช่เพียงแค่การสื่อสารเพื่อถ่ายทอดข้อมูล แต่เป็นการเชื่อมโยงระหว่างผู้คนด้วยความเข้าใจและความเห็นใจ การหลีกเลี่ยงการสื่อสารที่ขาด Empathy และพัฒนาแนวทางที่ใช้ We รวมถึงการสื่อสารผ่านการตั้งใจฟัง การสังเกต และการเข้าอกเข้าใจ จะช่วยให้เราสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นและเผชิญหน้ากับความท้าทายต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ลองใช้ Empathic Communication ในทุกการสนทนา เพราะนี่อาจเป็นกุญแจที่ช่วยเปลี่ยนความขัดแย้งให้เป็นความร่วมมือ และเปลี่ยนความไม่เข้าใจให้เป็นโอกาสแห่งความสัมพันธ์ที่ดียิ่งขึ้น
Author
ยุ่ง ศริยา ประวงษ์ ร่วมกับ ChatGPT
People & Culture Transformation Consultant
Action Learning Coach
Team Psychological Safety Facilitator
Artwork: Jutha.J